Deri içi, deri altı, kas içi, ben içi, arter içi, periton içi, spinal boşluğa ya da kemiğe ilaç vermede, enjeksiyon kullanılır. Damar yolu, en hızlı ve etkili ilaç veriliş yoludur. İlaç, doğrudan kan akımına katılarak, en kısa zamanda hedef organa ulaşmaktadır. Emilim sırasında görülen ilaç kaybı, bu yöntemde söz konusu değildir. Bu yöntemle istenilen miktar belirlenen zamanda hastaya uygulanabilmekte ve ilacın dozu da kontrol altında tutulabilmektedir. Bu aynı zamanda en tehlikeli yöntemdir.
Kalbin bir atımında tüm ilaç istenilen organa ulaşmakta, bu da toksik reaksiyona neden olabilmektedir. Kas içine ilaç verilişinde ilacın etkisi, damar içine uygulamaya göre çok daha yavaştır.
İlaç önce kastan emilir, daha sonra kana karışır. Bu sebeple damar içine göre, daha uzun sürede etki eder. Kas içinden veya deri altı dokusundan ilaç verileceği zaman,kasta ve periferik dokuda kan akımının yeterli olmasına dikkat edilir (şokta ve kalp durmasında uygulanmaz). Bundan dolayı kas içine uygulama, yalnızca dolaşımı yeterli olan hastalarda uygulanır.
İlaç deri altına, yağ tabakasına veya onun altındaki dokuya enjekte edilir. Deri altı dokusuna sınırlı miktarlarda ( 2 ml’den az ) ve tahrişe neden olmayan ilaçlar enjekte edilir. Bu uygulamada ilacın emilimi yavaştır; etki süresi damar içine uygulanan ilaçlara göre daha uzundur. İlacın en etkin olduğu düzeye ulaşma süresi 30 dakikadır. Astım krizlerinde epinefrin (adrenalin) deri altına uygulanır. Genelde ilaç, üst kolun dış tarafındaki dokuya veya bacağın üst yarısına veya karın bölgesine uygulanır.
Enjeksiyon yoluyla ilaç almanın çeşitli avantajları vardır:
- Hızlı etki: Enjeksiyonlar, ilaçların kan dolaşımına hızla emilmesini sağlayarak ağızdan alınan ilaçlara kıyasla daha hızlı etki göstermesini sağlar. Bu, ağrı kesici veya antibiyotik gibi acil durumlarda ihtiyaç duyulan ilaçlar için önemlidir.
- Doğrudan kana verme: Enjeksiyonlar, ilaçların sindirim sisteminden geçmeden doğrudan kana verilmesini sağlar. Bu, bazı ilaçların sindirim sisteminde parçalanmasını veya emilimini etkileyebilecek gıdalardan veya diğer ilaçlardan etkilenmemesini sağlar.
- Daha iyi kontrol: Enjeksiyonlar, ilaç dozunun daha hassas bir şekilde kontrol edilmesini sağlar. Bu, diyabet veya kalp hastalığı gibi hassas dozlama gerektiren durumlar için önemlidir.
Enjeksiyon yoluyla ilaç almanın çeşitli dezavantajları da vardır:
- Acı: Enjeksiyonlar, iğnenin batması ve ilacın enjekte edilmesi nedeniyle ağrıya neden olabilir.
- Enfeksiyon riski: Enjeksiyonlar, iğne ve enjeksiyon bölgesi uygun şekilde sterilize edilmezse enfeksiyon riskini artırır.
- Kanama ve morarma: Enjeksiyonlar, iğnenin batması nedeniyle kanama ve morarmaya neden olabilir.
- Psikolojik stres: Bazı insanlar enjeksiyonlardan korkabilir veya iğnelerden hoşlanmayabilir.
Enjeksiyon yoluyla ilaç alırken nelere dikkat edilmelidir:
- İlacı doktorunuzun talimatlarına göre kullanın.
- Ellerinizi yıkayın ve enjeksiyon bölgesini temizleyin.
- Steril iğne ve enjektör kullanın.
- İğneyi doğru şekilde enjekte edin.
- Enjeksiyon bölgesini temiz tutun.
- Yan etki yaşarsanız doktorunuza danışın.
Enjeksiyon yoluyla ilaç kullanımı hakkında daha fazla bilgi için doktorunuza veya eczacınıza danışabilirsiniz.
