Geriatri Nedir

Geriatri Nedir ve Geriatrinin Tanımı

İlk Yardım Öğretmeniı
81 / 100

Geriatri, yaşlanma sürecindeki bireylerin fiziksel, zihinsel ve sosyal sağlıklarını ele alan tıbbi bir uzmanlık dalıdır. Yaşlılık psikolojisi, yaşlanmanın bireylerin ruh sağlığı üzerindeki etkilerini inceleyen bir alt alandır. Geriatrik uzmanlar, hafıza kaybı, öğrenme yeteneklerinde azalma, hareket kabiliyeti ve koordinasyon gibi yaşlanmayla ilişkilendirilen psikolojik ve fizyolojik değişimleri araştırır. Bu alandaki çalışmalar, bireylerin yaşam kalitesini artırmayı ve sağlıklı bir yaşlanma süreci sağlamayı hedefler.

Geriatrik Sendromlar Nelerdir?

Geriatrik Sendromların Tanımı

Geriatrik sendromlar, yaşlanmayla birlikte sıkça görülen ancak belirli bir hastalık olarak tanımlanamayan klinik durumlar ve semptomlardır. Bu sendromlar, bireylerin günlük yaşam aktivitelerini olumsuz etkileyerek yaşam kalitesini düşürebilir.

Yaygın Geriatrik Sendromlar

  • İdrar Kaçırma: Yaşlılıkta sık karşılaşılan, özgüveni ve sosyal yaşamı etkileyen bir durumdur.
  • Düşmeler: Yaşlı bireylerde hareket kabiliyeti kaybı ve kemik kırıklarına yol açabilir.
  • Beslenme Sorunları: Yetersiz beslenme veya obezite, yaşlılık döneminde yaygın görülen sorunlardır.
  • Deliryum: Ani başlayan bilinç ve algı değişiklikleri olarak tanımlanır.
  • Uyku Problemleri: Uyku kalitesinde azalma veya uykusuzluk, yaşlı bireylerin ruhsal sağlığını etkileyebilir.
  • Çoklu İlaç Kullanımı: Birden fazla ilacın aynı anda kullanılması, ilaç etkileşimleri nedeniyle sağlık risklerini artırabilir.

Geriatrik Hastalıklar Nedir?

Yaşlılıkta sık karşılaşılan hastalıklar, fiziksel ve zihinsel sağlık problemlerini kapsar. Geriatri uzmanları, bu hastalıkların teşhis, tedavi ve takibini multidisipliner bir yaklaşımla gerçekleştirir.

Yaygın Geriatrik Hastalıklar

  • Hipertansiyon ve Kalp Hastalıkları: Yaşlılıkta sık görülen, yaşam kalitesini doğrudan etkileyen sağlık problemleridir.
  • Diyabet (Şeker Hastalığı): Kontrol edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
  • Osteoporoz: Kemik yoğunluğundaki azalma, kırık riskini artırır.
  • Alzheimer ve Demans: Zihinsel yeteneklerde ilerleyici kayıplara yol açar.
  • Parkinson Hastalığı: Hareket bozukluklarına neden olan bir nörolojik hastalıktır.

Kapsamlı Geriatrik Değerlendirme Nedir?

Kapsamlı geriatrik değerlendirme, yaşlı bireylerin fiziksel, zihinsel ve sosyal durumlarını kapsamlı bir şekilde incelemek için yapılan bir dizi test ve sorgulamayı içerir.

Değerlendirme Sürecinde Neler Yapılır?

  1. Fiziksel Değerlendirme: Kas gücü, denge ve hareket kabiliyeti ölçülür.
  2. Zihinsel Değerlendirme: Hafıza ve bilişsel beceriler incelenir.
  3. Sosyal Durum Değerlendirmesi: Yaşam koşulları ve sosyal destek ağları değerlendirilir.

Geriatri Bölümünde Yapılan Tarama Testleri

Erken tanı, geriatrik hastalıkların yönetiminde kritik öneme sahiptir. Geriatri bölümünde gerçekleştirilen tarama testleri şunlardır:

Kanser Taramaları

  • Kolorektal Kanser: Kolonoskopi veya dışkıda gizli kan testi ile tarama yapılır.
  • Meme Kanseri: Kadınlarda 75 yaşına kadar düzenli olarak taranması önerilir.
  • Rahim Ağzı Kanseri: Tarama yapılmamış kadınlarda uygulanmalıdır.

Diğer Tarama Testleri

  • Akciğer Kanseri: Yoğun sigara kullanım öyküsü olan bireylerde önerilir.
  • Kemik Erimesi: Kadınlarda 65, erkeklerde 70 yaşından itibaren tarama yapılmalıdır.
  • Abdominal Aort Anevrizması: Özellikle ailesel öyküsü olan bireylerde önerilir.

İleri Yaş Beslenmesi ve Yaşam Tarzı

Sağlıklı bir yaşlanma için doğru beslenme ve düzenli fiziksel aktivite hayati öneme sahiptir.

Önerilen Beslenme Alışkanlıkları

  • Akdeniz Diyeti: Sebze, meyve, tam tahıllar ve zeytinyağı açısından zengin bir diyet tercih edilmelidir.
  • Protein Alımı: Yeterli miktarda protein tüketimi, kas kaybını önlemek için önemlidir.
  • Balık Tüketimi: Haftada 2-3 kez balık tüketimi önerilir.

Egzersiz Önerileri

  • Günlük 10.000 adım hedeflenmeli, ancak sağlık durumu göz önünde bulundurularak kişiselleştirilmiş egzersizler yapılmalıdır.

İleri Yaşta Aşı Uygulamaları

65 yaş ve üzerindeki bireylerin enfeksiyonlara karşı korunması için düzenli aşılanması önerilir.

Önerilen Aşılar

  1. Grip Aşısı: Her yıl yapılması önerilir.
  2. Pnömokok Aşısı: Zatürre riskini azaltır.
  3. Herpes Zoster Aşısı: Zona hastalığına karşı koruma sağlar.
  4. Covid-19 Aşısı: Özellikle pandemi döneminde kritik öneme sahiptir.

Geriatri, bireylerin sağlıklı ve kaliteli bir yaşlanma süreci geçirmeleri için hayati bir role sahiptir. Düzenli sağlık kontrolleri, doğru beslenme, fiziksel aktivite ve uygun aşı programları, yaşlı bireylerin yaşam kalitesini artırmak için temel unsurlardır. Sağlıklı bir yaşlanma için uzman desteği almak önemlidir.

İlginizi çekebilir: Yaşlılıkta Yalnızlığı Yenmek